แผงโซลาเซลล์กลางคืน เป็นหนึ่งในแผนการพัฒนานวัตกรรมด้านพลังงานที่ต้องการแก้ปัญหาพลังงานแสงอาทิตย์ โดยการผลิตพลังงานเมื่อพระอาทิตย์ตกดิน ซึ่งมีการค้นคว้าพัฒนามาตั้งแต่ปี 2020 จากกลุ่มนักวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียเดวิส สหรัฐอเมริกา

ศาสตราจารย์ Jeremy Munday เป็นผู้นำในการศึกษา และได้ตั้งชื่อแผงโซลาเซลล์ดังกล่าวว่า 'Anti-Solar Cell' โดยแผงโซลาเซลล์สามารถเก็บเกี่ยวกระแสไฟฟ้าจากท้องฟ้ายามค่ำคืน โดยการวิจัยที่ดำเนินการในปี 2022 พบว่าแผงโซลาร์เซลล์ในเวลากลางคืนเหล่านี้สามารถผลิตพลังงานเพียงพอสำหรับชาร์จโทรศัพท์มือถือ

ทั้งนี้ เคยมีการศึกษาพัฒนาแนวคิดแผงโซลาเซลล์กลางคืนมาก่อนได้ดำเนินการที่มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด โดยทีมวิจัยได้เพิ่มเครื่องกำเนิดเทอร์โมอิเล็กทริก ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่สร้างกระแสจากความแตกต่างของอุณหภูมิ ลงในแผงโซลาร์เซลล์เหล่านี้โดยเฉพาะ
‍
"แผงโซลาร์เซลล์กลายเป็นเครื่องระบายความร้อนที่มีประสิทธิภาพมาก ดังนั้นในตอนกลางคืน แผงโซลาร์เซลล์สามารถเข้าถึงอุณหภูมิที่ต่ำกว่าอุณหภูมิอากาศแวดล้อมได้จริง และนั่นเป็นโอกาสที่ค่อนข้างไม่ปกติสำหรับการเก็บเกี่ยวพลังงาน" หนึ่งในนักวิทยาศาสตร์ Shanhui Fan กล่าว
‍
เป็นที่เข้าใจกันว่าเซลล์แสงอาทิตย์ไม่ทำงานในเวลากลางคืน และต้องมักต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ ซึ่งมีผลต่อความสามารถในการผลิตพลังงาน แต่เซลล์แสงอาทิตย์กลางคืนโดยพื้นฐานแล้วทำงานในลักษณะเดียวกับเซลล์สุริยะในเวลากลางวัน แต่ในทางกลับกันทุกคืนความร้อนจะหนีออกจากโลกในรูปของรังสีอินฟราเรดเพื่อให้โลกมีอุณหภูมิคงที่
‍

แถลงการณ์ที่โพสต์บนเว็บไซต์ของมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียเดวิสเมื่อปีที่แล้ว Munday อธิบายว่า “ในอุปกรณ์ใหม่เหล่านี้ แสงจะถูกปล่อยออกมาแทน และกระแสและแรงดันไฟฟ้าไปในทิศทางตรงกันข้าม แต่จะยังคงสร้างพลังงาน” โดยเซลล์แสงอาทิตย์กลางคืนสามารถสร้างพลังงานได้มากถึง 50 วัตต์ต่อตารางเมตร หนึ่งในสี่ของแผงทั่วไปที่สามารถผลิตได้ในเวลากลางวัน และทำงานในเวลากลางวันหากแสงถูกปิดกั้น
แนวคิดสำหรับแผงโซลาร์เซลล์ตอนกลางคืนมาจากวิธีปฏิบัติง่าย ๆ จากการที่มนุษย์ใช้เทคโนโลยีที่คล้ายคลึงกันเพื่อให้เกิดการระบายความร้อนในเวลากลางคืนเป็นเวลาหลายร้อยปี เช่น เมื่อคุณเปิดหน้าต่างและประตู หลังจากวันที่อากาศร้อนเพื่อทำให้บ้านของคุณเย็นลง เป็นทฤษฎีเดียวกัน โดยพื้นฐานแล้วรูปแบบของการระบายความร้อนนี้ใช้ท้องฟ้ายามค่ำคืนเป็นอ่างระบายความร้อนขนาดใหญ่ ซึ่งจะดึงความอบอุ่นออกจากโลกเมื่อมืด

ในปี พ.ศ. 2564 โครงการของมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดพบว่านักวิทยาศาสตร์พยายามใช้ความแตกต่างของอุณหภูมิกลางวันและกลางคืนเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าในทำนองเดียวกัน โดยพิสูจน์ได้ว่าเทคโนโลยีใช้งานได้ แต่ยังมีหนทางอีกยาวไกลเมื่อพูดถึงประสิทธิภาพและประสิทธิภาพ แผงเซลล์แสงอาทิตย์แบบย้อนกลับเหล่านี้อาจเป็นเพียงต้นแบบ แต่แนวคิดที่คล้ายกันนี้สามารถทำงานได้ตลอดเวลาโดยให้พลังงานในสถานที่ที่มีสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงและมีระดับแสงน้อย

เซลล์แสงอาทิตย์ในตอนกลางคืนมีศักยภาพที่จะเป็นประโยชน์ เริ่มต้นจากสิ่งที่ต้องการพลังงานต่ำ ๆ เบื้องต้นก่อน แต่ไม่น่าจะมาแทนที่โครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานที่มีอยู่ในเร็ว ๆ วันนี้